Ямаа
УУЛЫН БОР ҮҮЛДЭР
Тархалт:
Уулын бор үүлдрийн ямааны цөм сүргийг Баян-Өлгий аймгийн Баяннуур суманд үржүүлж, Баян-Өлгий, Ховд аймгийн зарим сумдын ямаан сүрэгт сайжруулагчаар ашиглаж байна.
Бий болгосон үржил селекцийн арга:
Нутгийн монгол ямаан дотроос биеэр том, ноолуурын гарц ихтэй, зөвхөн хар зүстэйг шилэн сонгож түүнийг Горно-Алтай үүлдрийн ухнаар II үе хүртэл эрлийзжүүлж, тохиромжтой хэвшлийн ямааг “өөр дотор нь” үржүүлэх замаар кашгор ноолуурын чиглэлийн Уулын бор үүлдрийн ямааг гарган авчээ.
Ашиг шимийн үндсэн чиглэл:
Кашгор ноолуурын чиглэл.
Уулын бор үүлдрийн ямааны онцлог:
Монгол Алтайн нурууны байгаль цаг уурын эрс тэс нөхцөлд дасан зохицсон, Монгол үүлдрийн ямаатай харьцуулахад бие томтой, ноолуурын гарцаар 2-3 дахин их, ихэрлэлт өндөр, сүүлэг шинжээр давамгай бөгөөд бүх ямааны 98-99% нь эвэртэй, 30 гаруй хувь нь жижиг цагаан сартай. Үндсэн зүс нь хар саарал, бор саарал.
Тохиромжтой хэвшлийн ямааны үндсэн ашиг шимийн доод үзүүлэлт:
|
Ямааны нас, хүйс |
Амьдын жин, кг |
Ноолуурын |
|||
|
Хавар /V сар/ |
Намар /X сар/ |
гарц, гр |
голч, мкм |
урт, см |
|
|
Бүдүүн ухна |
43.0 |
55.0 |
700 |
≥19.0 |
9.0 |
|
Борлон ухна |
20.0 |
30.0 |
400 |
≥16.0 |
7.0 |
|
Бүдүүн эм ямаа |
29.0 |
42.0 |
600 |
≥18.0 |
8.0 |
|
Охин борлон |
19.0 |
37.0 |
350 |
≥15.5 |
6.5 |
Баталгаажсан огноо, шийдвэрийн дугаар:
Хөдөө аж ахуй, хөнгөн хүнсний үйлдвэрийн сайдын 1991 оны А/23 дугаар тушаал
Уулын бор үүлдрийн ямааны тодорхойлолтыг бичсэн:
М.Жумагали малзүйч; Х.Өмирзах малзүйч; М.Аскар малзүйч; Н.Бадила малзүйч;
Цаашид баримтлах үржил селекцийн ажлын чиглэл:
Сүргийн ноолуурын гарцыг нэмэгдүүлэхгүйгээр харин тохиромжтой хэмжээнд байлгаж, ноолуурын голч, жигдлэг чанар, өнгө зэрэг шинж чанарыг сайжруулах.
